दादी माँ के साथ छुट्टियाँ སྨོ་སྨོ་ཡོད་སར་གུང་གསེང་ལ་ཕྱིན་པ།
Violet Otieno
Catherine Groenewald
Nandani
རྒྱ་གར་སྐད།
རིམ་པ་བཞི་པ།
སྒྲུང་འདིའི་སྒྲ་འཇུག་ད་ལྟ་མེད།
ओडोंगो और अपियो अपने पिता के साथ शहर में रहते थे। वे छुट्टियों को लेकर खुश थे। इसलिए नहीं कि उनका स्कूल बंद था बल्कि इसलिए क्योंकि वे दादी माँ के घर जा रहे थे। वे झील के पास के मछुआरों के गाँव में रहती थीं।
ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་ནི་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ཨ་ཕ་དང་མཉམ་དུ་གྲོང་ཁྱེར་ཞིག་ཏུ་ཡོད་ལ། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་གུང་གསེང་ལ་འགྲོ་རྒྱུར་སྒུག་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། གུང་གསེང་ལ་དེ་ལྟར་སྒུག་དོན་ནི་སློབ་གྲྭ་ལ་གུང་གསེང་སྤྲད་པའི་རྐྱེན་གཅིག་པོ་མིན་པར། ཁོང་གཉིས་སྨོ་སྨོ་ལ་ལྟ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ལ། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་སྨོ་སྨོ་ནི་མཚོ་ཆུང་ཞིག་གི་འགྲམ་ན་ཆགས་ཤིང་ཉ་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་རོལ་གྱིན་པའི་གྲོང་གསེབ་ཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་རེད།
ओडोंगो और अपियो काफ़ी उत्साहित थे क्योंकि वे फिर से दादी माँ के घर जाने वाले थे। एक रात पहले उन्होंने अपना सामान बाँध लिया और गाँव की लम्बी यात्रा के लिए तैयार हो गए। वे सोए नहीं, पूरी रात छुट्टियों की बात करते रहे।
ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་སླར་ཡང་སྨོ་སྨོ་ལ་ལྟ་རུ་འགྲོ་བའི་དུས་ཚོད་ལ་སླེབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ནང་དགའ་སྤྲོ་དང་བྲེལ་བ་ལངས་བསྡད་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གཉིས་ལམ་ལ་མ་ཆས་པའི་སྔོན་གྱི་དགོང་མོ་དེར། ཅ་ལག་ཚང་མ་བསྡུ་གསོག་བརྒྱབ་སྟེ་སྨོ་སྨོའི་གྲོང་གསེབ་བར་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་འགྲུལ་བཞུད་རིང་པོ་དེར་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པ་རེད། ཁོང་གཉིས་མཚན་མོ་དེར་གཉིད་ཁུག་མ་ཐུབ་པར། མཚན་གང་བོར་གུང་གསེང་གི་སྐོར་གཅིག་པོ་གླེང་ནས་བསྡད་པ་རེད།
अगले दिन सुबह- सुबह, वे अपने पिता की कार से गाँव के लिए निकल पड़े, रास्ते में पहाड़ों, जंगली जानवरों और चाय के बागानों को पार करते हुए वे अपनी गाड़ी से आगे बढ़ते चले गए। वे रास्ते में दिखने वाली कारों को गिन रहे थे और गाने गा रहे थे।
ཕྱི་ཉིན་ཞོགས་པ་སྔ་པོར། ཁོང་གཉིས་ཨ་ཕའི་རླངས་འཁོར་ནང་བསྡད་ནས་གྲོང་གསེབ་དེར་ལམ་ལ་ཆས་པ་རེད། ལམ་བར་ནས་ཁོང་གཉིས་རི་བོ་མཐོན་པོ་དང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས། ཇ་ཤིང་ཞིང་ར་སོགས་བརྒྱུད་ནས་ཕྱིན་ལ། ད་དུང་ལམ་ཁ་ན་རྒྱུག་བཞིན་པའི་རླངས་འཁོར་ལ་གྲངས་ཀ་རྒྱག་བཞིན་དང་། གཞས་གཏོང་བཞིན་དུ་སོང་བ་རེད།
जब वे गाँव में पहुँच गए तो पिता ने ओडोंगो और अपियो को जगाया। उन्होंने देखा कि उनकी दादी माँ, न्यार-कन्याडा पेड़ के नीचे चटाई पर आराम कर रही हैं। लुओ में न्यार-कन्याडा का अर्थ है “कन्याडा समाज की बेटी”। वह सुंदर और दमदार महिला थीं।
ཁོང་ཚོ་གྲོང་གསེབ་ལ་འབྱོར་བ་དང་ཨ་ཕས་ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་གཉིད་ལས་བསླངས། གཉིད་སད་དུས་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་རང་གི་སྨོ་སྨོ་ངཱར་ ཁན་ཡ་ཌ་ཁོང་ཤིང་སྡོང་ཞིག་གི་རྩ་ན་གདན་ཞིག་བཏིང་སྟེ། དེའི་སྟེང་ན་སྡོད་པ་མཐོང་བ་རེད། གླའོ་ལུང་བ་ནས་ངཱོར་ ཁན་ཡ་ཌ་ ཞེས་པ་ནི་ཁན་ཡ་ཌའི་བུ་མོ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། སྨོ་སྨོ་ཁོང་ནི་གཟུགས་སྟོབས་ཆེན་པོ་དང་སྙིང་རྗེ་མོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད།
न्यार-कन्याडा घर में उनका स्वागत करते हुए उनके चारों ओर खुशी से नाचने और गाने लगीं। उनकी पोती-पोता उन्हें उपहार देने के लिए उत्साहित थे, जो वे उनके लिए शहर से लेकर आए थे। “पहले मेरा उपहार देखो,” ओडोंगो ने कहा। “नहीं, पहले मेरा!” अपियो ने कहा।
སྨོ་སྨོ་ངཱོར་ཁན་ཡ་ཌ་ཡིས་ཁོང་ཚོ་ཁྱིམ་དུ་བསུས་ཤིང་མོ་རང་དགའ་སྤྲོ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པའི་དབང་གིས་ནང་ནས་གཞས་གཏོང་བ་དང་བྲོ་འཁྲབ་པ་སོགས་བྱས་ལ། མོ་རང་གི་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་གཉིས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་ནས་སྨོ་སྨོ་ལ་ཉོས་ཡོང་བའི་རྔན་པ་སྟེར་བར་བྲེལ་བ་ལངས་པ་རེད། ཨོ་ཌོན་གྷོ་ཡིས་སྨོ་སྨོ་ལ་ཐོག་མར་ངའི་རྔན་པའི་ཁ་ཕྱེ་རོགས་ཞེས་བཤད་ལ། དེ་མ་ཐག་ཨ་པི་ཡོ་ཡིས་སྨོ་སྨོ་ལ། དེ་འགྲིག་གི་མ་རེད། ཐོག་མར་ངས་ཁྱེར་ཡོང་བའི་རྔན་པ་ལ་ལྟ་རོགས་ཞེས་བཤད་པ་རེད།
उपहारों को देखने के बाद, न्यार-कन्याडा ने अपने पोते-पोती को रीति रिवाज के अनुसार आशीर्वाद दिया।
རྔན་པ་གཉིས་ཀའི་ཁ་ཕྱེས་རྗེས། སྨོ་སྨོས་ཁོ་རང་ཚོའི་ལུང་པའི་འགྲོ་སྟངས་ལྟར། མོ་རང་གི་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་གཉིས་ཀར་བྱ་བ་ལམ་འགྲོ་ཡོང་བའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུས་པ་རེད།
फिर ओडोंगो और अपियो बाहर चले गए। वे तितलियों और चिड़ियों के पीछे दौड़ लगा रहे थे।
དེ་ནས་ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་ཕྱི་ལོགས་ལ་ཕྱིན་ཏེ། བྱེ་མ་ལེབ་དང་བྱེའུ་སོགས་ཡར་བདའ་མར་བདའ་བྱས་ནས་རྩེད་མོ་རྩེས་པ་རེད།
वे पेड़ पर चढ़े और झील के पानी में कूद गए।
ཁོ་གཉིས་ཤིང་སྡོང་གི་སྟེང་ལ་འཛེགས་ནས་རྩེས་པ་དང་། མཚོ་ཆུང་ནང་དུ་བརྒལ་ནས་ཆུ་རྩེས་ཀྱང་བྱས་པ་རེད།
जब शाम हुई तो वे रात के खाने के लिए घर लौटे। खाना खत्म करने से पहले ही, उन्हें नींद आने लगी।
དགོང་མོ་ནག་ཁུང་ཆགས་རྗེས་ཁོ་གཉིས་ཕྱིར་སྨོ་སྨོའི་ནང་ལ་དགོང་མོའི་ཟ་མ་བཟའ་བར་ཡོང་ལ། ཟ་མ་ཟོས་ནས་མ་ཚར་གོང་ལ་ཁོང་གཉིས་གཉིད་ལ་ཤོར་བ་རེད།
अगले दिन, बच्चों के पिता उन्हें न्यार-कन्याडा के पास छोड़कर वापस शहर चले गए।
ཉིན་ཕྱི་མ་དེར། ཨ་ཕས་བྱིས་པ་གཉིས་སྨོ་སྨོའི་འགྲམ་དུ་བཞག་སྟེ་རླངས་འཁོར་སྐོར་ནས་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ལོག་སོང་བ་རེད།
ओडोंगो और अपियो दादी माँ को उनके घर के कामों में मदद किया करते। वे पानी और ईंधन की लकड़ियाँ लाते। मुर्गियों के पास से अंडा इकट्ठा करते और बगीचे से हरी सब्ज़ियाँ तोड़ कर लाते।
ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་ཀྱིས་སྨོ་སྨོ་ལ་ཁྱིམ་ལས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ལས་རོགས་བྱས་ཤིང་། ཁོང་གཉིས་སོང་ནས་ཆུ་ལེན་པ་དང་། མེ་ཤིང་འཐུ་བ། བྱ་ཚང་ནང་ནས་སྒོ་ང་ཁྱེར་ཡོང་བ་དང་། སྨོ་སྨོའི་ར་སྐོར་ནང་ནས་སྔོ་ཚོད་སོགས་བཏོག་ནས་ཡོང་བ་རེད།
न्यार-कन्याडा ने अपने पोता-पोती को खिचड़ी के साथ खाने के लिए मुलायम उगाली बनाना सिखाया। उन्होंने उन्हें सिखाया कि भुनी हुई मछली के साथ खाने के लिए नारियल वाले चावल कैसे बनाए जाते हैं।
སྨོ་སྨོ་ངཱོར་ཁན་ཡ་ཌ་ཡིས་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་གཉིས་ལ་འབྲུ་རིགས་ཀྱི་སྙེ་མ་ཆུ་བཙོ་བྱས་ནས་སྐོལ་སྟངས་དང་། ཉ་ཤ་སྲེག་མ་དང་མཉམ་དུ་བེ་འབྲས་ཀྱི་ཟ་མ་གང་འདྲ་བྱས་ནས་བཟོ་དགོས་པ་སོགས་བསླབས་པ་རེད།
एक सुबह, ओडोंगो अपनी दादी की गायों को चराने ले गया। गायें पड़ोसी के खेत में भाग गईं। किसान ओडोंगो पर गुस्सा हो गया। उसने धमकी दी कि अगर उन्होंने फिर से फ़सल खाई तो वह गायों को रख लेगा। उस दिन के बाद, लड़के ने इस बात का पूरा ध्यान रखा कि गायें फिर से कोई समस्या न खड़ी कर दें।
ཞོགས་པ་ཞིག་ལ། ཨོ་ཌོན་གྷོ་ཡིས་སྨོ་སྨོའི་བ་མོ་རྩྭ་ཁ་ལ་དེད་ཅིང་། ཁོ་དང་བ་མོ་གཉིས་ཁྱིམ་མཚེས་ཚང་གི་ཞིང་ཁ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད། ཁྱིམ་མཚེས་ཞིང་པ་དེ་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་པ་དང་། ཁོང་གི་ཞིང་ཁའི་འབྲུ་རིགས་ཟོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བ་མོ་དེ་ཕྱིར་སྤྲོད་རྒྱུ་མིན་ཚུལ་བཤད་ནས་ཞེད་སྣང་སྐུལ། ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་། བུ་ཆུང་གིས་བ་མོ་རྩྭ་ཁར་འདེད་སྐབས་གཞན་གྱི་ཞིང་ཁར་རྒྱུག་སྟེ་དཀའ་རྙོག་བཟོ་མི་འཇུག་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བྱས།
दूसरे दिन, बच्चे न्यार-कन्याडा के साथ बाज़ार गए। उनकी अपनी एक दुकान थी जहाँ सब्ज़ियाँ, चीनी और साबुन मिलता था। अपियो को ग्राहकों को सामान का दाम बताना पसंद था। ग्राहक जो समान खरीदते ओडोंगो उनको बाँधने का काम करता।
ཉིན་གཞན་ཞིག་ལ། བྱིས་པ་དེ་གཉིས་སྨོ་སྨོ་ངཱོར་ ཁན་ཡ་ཌ་ དང་མཉམ་དུ་ཁྲོམ་ལ་ཕྱིན། སྨོ་སྨོ་ལ་སྔོ་ཚལ་དང་། བྱེ་མ་ཀ་ར། ཁུ་ཐང་སོགས་འཚོང་སའི་ཁྲོམ་ས་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ཨ་པི་ཡོ་ནི་ཚོང་ཟོག་རེ་རེ་ཡི་རིན་གོང་ག་ཚོད་ཡིན་མིན་བཤད་རྒྱུར་སྤྲོ་བོ་ཡོད་པ་དང་། ཨོ་ཌོན་ཡོ་ནི་ཅ་དངོས་ག་རེ་བཙོང་བ་དེ་ཚོ་ཐིམ་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་པར་དགའ་བོ་ཡོད་འདུག
शाम को वे साथ बैठकर चाय पीते। जो पैसे दादी माँ कमातीं उनको गिनने में उनकी मदद करते।
དགོང་དྲོའི་སྐབས་ལ། ཁོང་ཚོ་མཉམ་དུ་བསྡད་ནས་ཇ་འཐུང་བ་དང་། སྨོ་སྨོ་ལ་ཉིན་དེའི་ཡོང་སྒོའི་དངུལ་རྣམས་བརྩི་རོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
लेकिन जल्द ही छुट्टियाँ खत्म हो गईं और बच्चों को वापस शहर आना था। न्यार-कन्याडा ने ओडोंगो को एक टोपी और अपियो को एक स्वेटर दिया। रास्ते के लिए उन्होंने खाना बाँधा।
གུང་སེང་གི་དུས་ཚོད་ནི་ཧ་ཅང་མགྱོགས་པོ་རྫོགས་པ་རེད། བྱིས་པ་གཉིས་རྒྱུན་རིང་པོ་མ་འགོར་བར་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ལ་འགྲོ་རན་པ་རེད། སྨོ་སྨོ་ངཱོར་ ཁན་ཡ་ཌ་ ཡིས་ཨོ་ཌོན་གྷོ་ལ་ཞྭ་མོ་ཞིག་དང་། ཨ་པི་ཡོ་ལ་ཨུ་སུའི་སྟོད་ཐུང་ཞིག་སྤྲད་ལ། ད་དུང་ཁོ་གཉིས་ཀར་ལམ་བྲོ་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པ་རེད།
जब उनके पिता उन्हें लेने आये, वह जाना नहीं चाहते थे। बच्चों ने न्यार-कन्याडा से अनुरोध किया कि वह उनके साथ शहर चलें। वह हँसी और बोली, “मैं शहर के लिए बहुत बूढ़ी हो गई हूँ। मैं तुम लोगों का इंतज़ार करूँगी कि तुम फिर से मेरे गाँव आओ।”
ཁོང་གཉིས་ཀྱི་ཨ་ཕ་ལེན་དུ་ཡོང་སྐབས་ཁོང་གཉིས་ཕྱིར་འགྲོ་འདོད་མེད་ཅིང་། སྨོ་སྨོ་ལ་ཞུ་བ་བྱས་ཏེ། ཁོང་ཚོའི་མཉམ་དུ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་འགྲོ་ཞེས་བཤད་པ་རེད། སྨོ་སྨོས་གདོང་ལ་འཛུམ་ཞིག་ལངས་ནས་བཤད་དོན། ང་རང་ལོ་ལོན་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོང་ནས་འདུག་ཐུབ་གི་མ་རེད། ངས་ཁྱོད་གཉིས་རྗེས་མ་སླར་ཡང་གྲོང་གསེབ་འདིར་ཡོང་བར་སྒུག་ནས་འདུག་ཅེས་བཤད་པ་རེད།
ओडोंगो और अपियो दोनों ने उन्हें ज़ोर से गले लगाया और अलविदा कहा।
ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་སྨོ་སྨོ་ལ་འཐམ་པ་དང་། ཁོང་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུས་རྗེས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ལོག་ཕྱིན་པ་རེད།
जब ओडोंगो और अपियो स्कूल वापस गए तो उन्होंने अपने दोस्तों को गाँव के जीवन के बारे में बताया। कुछ को लगा कि शहर में जीवन अच्छा है। कुछ को लगा कि गाँव बेहतर हैं। लेकिन अधिकतर इस बात से सहमत थे कि ओडोंगो और अपियो की दादी बहुत अच्छी हैं।
ཁོང་གཉིས་ཕྱིར་སློབ་གྲྭར་འབྱོར་རྗེས་གྲོགས་པོ་རྣམས་ལ་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འཚོ་བའི་སྐོར་བཤད་ཅིང་། བྱིས་པ་འགའ་རེས་གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་འཚོ་བ་སྐྱིད་པོ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང་། བྱིས་པ་འགའ་རེས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡག་ཤོས་ཡིན་པར་འདོད་པ་རེད།ཡིན་ནའང་ཚང་མའི་སེམས་ལ། ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་སྨོ་སྨོ་ཡོད་སར་སོང་ནས་གུང་གསེང་ཧ་ཅང་སྐྱིད་པོ་ཞིག་བཏང་བ་ཤེས་ཡོད་པ་རེད།
རྩོམ་པ་པོ།: Violet Otieno
རི་མོ་མཁན།: Catherine Groenewald
སྒྱུར་པ་པོ།: Nandani
སྐད་ཡིག: རྒྱ་གར་སྐད།
རིམ་པ།: རིམ་པ་བཞི་པ།
ཁུངས།: ཡོང་ཁུངས། Holidays with grandmother ་ནི་ ཨཱ་ཕྲི་ཀའི་བྱིས་སྒྲུང་ ནས་ཡིན།
བྱིས་སྒྲུང་འདི་དག་ལ་ གསར་གཏོད་ཐུན་མོང་ལ་དབང་བ། ཁྱད་ཆོས། 4.0 རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོག་མཆན། ་གི་བདག་དབང་ཅན་ཡིན།