Holidays with grandmother སྨོ་སྨོ་ཡོད་སར་གུང་གསེང་ལ་ཕྱིན་པ།
Violet Otieno
Catherine Groenewald
Darshan Soni
དབྱིན་སྐད།
རིམ་པ་བཞི་པ།
Odongo and Apiyo lived in the city with their father. They looked forward to the holidays. Not just because school was closed, but because they went to visit their grandmother. She lived in a fishing village near a large lake.
ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་ནི་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ཨ་ཕ་དང་མཉམ་དུ་གྲོང་ཁྱེར་ཞིག་ཏུ་ཡོད་ལ། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་གུང་གསེང་ལ་འགྲོ་རྒྱུར་སྒུག་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། གུང་གསེང་ལ་དེ་ལྟར་སྒུག་དོན་ནི་སློབ་གྲྭ་ལ་གུང་གསེང་སྤྲད་པའི་རྐྱེན་གཅིག་པོ་མིན་པར། ཁོང་གཉིས་སྨོ་སྨོ་ལ་ལྟ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ལ། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་སྨོ་སྨོ་ནི་མཚོ་ཆུང་ཞིག་གི་འགྲམ་ན་ཆགས་ཤིང་ཉ་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་རོལ་གྱིན་པའི་གྲོང་གསེབ་ཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་རེད།
Odongo and Apiyo were excited because it was time to visit their grandmother again. The night before, they packed their bags and got ready for the long journey to her village. They could not sleep and talked the whole night about the holiday.
ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་སླར་ཡང་སྨོ་སྨོ་ལ་ལྟ་རུ་འགྲོ་བའི་དུས་ཚོད་ལ་སླེབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ནང་དགའ་སྤྲོ་དང་བྲེལ་བ་ལངས་བསྡད་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གཉིས་ལམ་ལ་མ་ཆས་པའི་སྔོན་གྱི་དགོང་མོ་དེར། ཅ་ལག་ཚང་མ་བསྡུ་གསོག་བརྒྱབ་སྟེ་སྨོ་སྨོའི་གྲོང་གསེབ་བར་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་འགྲུལ་བཞུད་རིང་པོ་དེར་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པ་རེད། ཁོང་གཉིས་མཚན་མོ་དེར་གཉིད་ཁུག་མ་ཐུབ་པར། མཚན་གང་བོར་གུང་གསེང་གི་སྐོར་གཅིག་པོ་གླེང་ནས་བསྡད་པ་རེད།
Early the next morning, they left for the village in their father’s car. They drove past mountains, wild animals and tea plantations. They counted cars and sang songs.
ཕྱི་ཉིན་ཞོགས་པ་སྔ་པོར། ཁོང་གཉིས་ཨ་ཕའི་རླངས་འཁོར་ནང་བསྡད་ནས་གྲོང་གསེབ་དེར་ལམ་ལ་ཆས་པ་རེད། ལམ་བར་ནས་ཁོང་གཉིས་རི་བོ་མཐོན་པོ་དང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས། ཇ་ཤིང་ཞིང་ར་སོགས་བརྒྱུད་ནས་ཕྱིན་ལ། ད་དུང་ལམ་ཁ་ན་རྒྱུག་བཞིན་པའི་རླངས་འཁོར་ལ་གྲངས་ཀ་རྒྱག་བཞིན་དང་། གཞས་གཏོང་བཞིན་དུ་སོང་བ་རེད།
After a while, the children were tired and fell asleep.
ཡུན་རིང་མ་ཕྱིན་པར། ཁོ་གཉིས་ཀ་ཐང་ཆད་ཅིང་གཉིད་ལ་ཤོར་བ་རེད།
Father woke up Odongo and Apiyo as they arrived in the village. They found Nyar-Kanyada, their grandmother, resting on a mat under a tree. Nyar-Kanyada in Luo, means ‘daughter of the people of Kanyada’. She was a strong and beautiful woman.
ཁོང་ཚོ་གྲོང་གསེབ་ལ་འབྱོར་བ་དང་ཨ་ཕས་ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་གཉིད་ལས་བསླངས། གཉིད་སད་དུས་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་རང་གི་སྨོ་སྨོ་ངཱར་ ཁན་ཡ་ཌ་ཁོང་ཤིང་སྡོང་ཞིག་གི་རྩ་ན་གདན་ཞིག་བཏིང་སྟེ། དེའི་སྟེང་ན་སྡོད་པ་མཐོང་བ་རེད། གླའོ་ལུང་བ་ནས་ངཱོར་ ཁན་ཡ་ཌ་ ཞེས་པ་ནི་ཁན་ཡ་ཌའི་བུ་མོ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། སྨོ་སྨོ་ཁོང་ནི་གཟུགས་སྟོབས་ཆེན་པོ་དང་སྙིང་རྗེ་མོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད།
Nyar-Kanyada welcomed them into the house and danced around the room singing with joy. Her grandchildren were excited to give her the presents they brought from the city. “First open my gift,” said Odongo. “No, my gift first!” said Apiyo.
སྨོ་སྨོ་ངཱོར་ཁན་ཡ་ཌ་ཡིས་ཁོང་ཚོ་ཁྱིམ་དུ་བསུས་ཤིང་མོ་རང་དགའ་སྤྲོ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པའི་དབང་གིས་ནང་ནས་གཞས་གཏོང་བ་དང་བྲོ་འཁྲབ་པ་སོགས་བྱས་ལ། མོ་རང་གི་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་གཉིས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་ནས་སྨོ་སྨོ་ལ་ཉོས་ཡོང་བའི་རྔན་པ་སྟེར་བར་བྲེལ་བ་ལངས་པ་རེད། ཨོ་ཌོན་གྷོ་ཡིས་སྨོ་སྨོ་ལ་ཐོག་མར་ངའི་རྔན་པའི་ཁ་ཕྱེ་རོགས་ཞེས་བཤད་ལ། དེ་མ་ཐག་ཨ་པི་ཡོ་ཡིས་སྨོ་སྨོ་ལ། དེ་འགྲིག་གི་མ་རེད། ཐོག་མར་ངས་ཁྱེར་ཡོང་བའི་རྔན་པ་ལ་ལྟ་རོགས་ཞེས་བཤད་པ་རེད།
After she opened the presents, Nyar-Kanyada blessed her grandchildren in a traditional way.
རྔན་པ་གཉིས་ཀའི་ཁ་ཕྱེས་རྗེས། སྨོ་སྨོས་ཁོ་རང་ཚོའི་ལུང་པའི་འགྲོ་སྟངས་ལྟར། མོ་རང་གི་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་གཉིས་ཀར་བྱ་བ་ལམ་འགྲོ་ཡོང་བའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུས་པ་རེད།
Then Odongo and Apiyo went outside. They chased butterflies and birds.
དེ་ནས་ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་ཕྱི་ལོགས་ལ་ཕྱིན་ཏེ། བྱེ་མ་ལེབ་དང་བྱེའུ་སོགས་ཡར་བདའ་མར་བདའ་བྱས་ནས་རྩེད་མོ་རྩེས་པ་རེད།
They climbed trees and splashed in the water of the lake.
ཁོ་གཉིས་ཤིང་སྡོང་གི་སྟེང་ལ་འཛེགས་ནས་རྩེས་པ་དང་། མཚོ་ཆུང་ནང་དུ་བརྒལ་ནས་ཆུ་རྩེས་ཀྱང་བྱས་པ་རེད།
When it was dark they returned to the house for dinner. Before they could finish eating, they were falling asleep!
དགོང་མོ་ནག་ཁུང་ཆགས་རྗེས་ཁོ་གཉིས་ཕྱིར་སྨོ་སྨོའི་ནང་ལ་དགོང་མོའི་ཟ་མ་བཟའ་བར་ཡོང་ལ། ཟ་མ་ཟོས་ནས་མ་ཚར་གོང་ལ་ཁོང་གཉིས་གཉིད་ལ་ཤོར་བ་རེད།
The next day, the children’s father drove back to the city leaving them with Nyar-Kanyada.
ཉིན་ཕྱི་མ་དེར། ཨ་ཕས་བྱིས་པ་གཉིས་སྨོ་སྨོའི་འགྲམ་དུ་བཞག་སྟེ་རླངས་འཁོར་སྐོར་ནས་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ལོག་སོང་བ་རེད།
Odongo and Apiyo helped their grandmother with household chores. They fetched water and firewood. They collected eggs from the chickens and picked greens from the garden.
ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་ཀྱིས་སྨོ་སྨོ་ལ་ཁྱིམ་ལས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ལས་རོགས་བྱས་ཤིང་། ཁོང་གཉིས་སོང་ནས་ཆུ་ལེན་པ་དང་། མེ་ཤིང་འཐུ་བ། བྱ་ཚང་ནང་ནས་སྒོ་ང་ཁྱེར་ཡོང་བ་དང་། སྨོ་སྨོའི་ར་སྐོར་ནང་ནས་སྔོ་ཚོད་སོགས་བཏོག་ནས་ཡོང་བ་རེད།
Nyar-Kanyada taught her grandchildren to make soft ugali to eat with stew. She showed them how to make coconut rice to eat with roast fish.
སྨོ་སྨོ་ངཱོར་ཁན་ཡ་ཌ་ཡིས་ཚ་བོ་དང་ཚ་མོ་གཉིས་ལ་འབྲུ་རིགས་ཀྱི་སྙེ་མ་ཆུ་བཙོ་བྱས་ནས་སྐོལ་སྟངས་དང་། ཉ་ཤ་སྲེག་མ་དང་མཉམ་དུ་བེ་འབྲས་ཀྱི་ཟ་མ་གང་འདྲ་བྱས་ནས་བཟོ་དགོས་པ་སོགས་བསླབས་པ་རེད།
One morning, Odongo took his grandmother’s cows to graze. They ran onto a neighbour’s farm. The farmer was angry with Odongo. He threatened to keep the cows for eating his crops. After that day, the boy made sure that the cows did not get into trouble again.
ཞོགས་པ་ཞིག་ལ། ཨོ་ཌོན་གྷོ་ཡིས་སྨོ་སྨོའི་བ་མོ་རྩྭ་ཁ་ལ་དེད་ཅིང་། ཁོ་དང་བ་མོ་གཉིས་ཁྱིམ་མཚེས་ཚང་གི་ཞིང་ཁ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད། ཁྱིམ་མཚེས་ཞིང་པ་དེ་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་པ་དང་། ཁོང་གི་ཞིང་ཁའི་འབྲུ་རིགས་ཟོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བ་མོ་དེ་ཕྱིར་སྤྲོད་རྒྱུ་མིན་ཚུལ་བཤད་ནས་ཞེད་སྣང་སྐུལ། ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་། བུ་ཆུང་གིས་བ་མོ་རྩྭ་ཁར་འདེད་སྐབས་གཞན་གྱི་ཞིང་ཁར་རྒྱུག་སྟེ་དཀའ་རྙོག་བཟོ་མི་འཇུག་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བྱས།
On another day, the children went to the marketplace with Nyar-Kanyada. She had a stall selling vegetables, sugar and soap. Apiyo liked to tell customers the price of items. Odongo would pack the items that customers bought.
ཉིན་གཞན་ཞིག་ལ། བྱིས་པ་དེ་གཉིས་སྨོ་སྨོ་ངཱོར་ ཁན་ཡ་ཌ་ དང་མཉམ་དུ་ཁྲོམ་ལ་ཕྱིན། སྨོ་སྨོ་ལ་སྔོ་ཚལ་དང་། བྱེ་མ་ཀ་ར། ཁུ་ཐང་སོགས་འཚོང་སའི་ཁྲོམ་ས་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ཨ་པི་ཡོ་ནི་ཚོང་ཟོག་རེ་རེ་ཡི་རིན་གོང་ག་ཚོད་ཡིན་མིན་བཤད་རྒྱུར་སྤྲོ་བོ་ཡོད་པ་དང་། ཨོ་ཌོན་ཡོ་ནི་ཅ་དངོས་ག་རེ་བཙོང་བ་དེ་ཚོ་ཐིམ་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ་ཚོང་བ་རྣམས་ལ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་པར་དགའ་བོ་ཡོད་འདུག
At the end of the day they drank chai tea together. They helped grandmother to count the money she earned.
དགོང་དྲོའི་སྐབས་ལ། ཁོང་ཚོ་མཉམ་དུ་བསྡད་ནས་ཇ་འཐུང་བ་དང་། སྨོ་སྨོ་ལ་ཉིན་དེའི་ཡོང་སྒོའི་དངུལ་རྣམས་བརྩི་རོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
But too soon the holidays were over and the children had to go back to the city. Nyar-Kanyada gave Odongo a cap and Apiyo a sweater. She packed food for their journey.
གུང་སེང་གི་དུས་ཚོད་ནི་ཧ་ཅང་མགྱོགས་པོ་རྫོགས་པ་རེད། བྱིས་པ་གཉིས་རྒྱུན་རིང་པོ་མ་འགོར་བར་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ལ་འགྲོ་རན་པ་རེད། སྨོ་སྨོ་ངཱོར་ ཁན་ཡ་ཌ་ ཡིས་ཨོ་ཌོན་གྷོ་ལ་ཞྭ་མོ་ཞིག་དང་། ཨ་པི་ཡོ་ལ་ཨུ་སུའི་སྟོད་ཐུང་ཞིག་སྤྲད་ལ། ད་དུང་ཁོ་གཉིས་ཀར་ལམ་བྲོ་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པ་རེད།
When their father came to fetch them, they did not want to leave. The children begged Nyar-Kanyada to go with them to the city. She smiled and said, “I am too old for the city. I will be waiting for you to come to my village again.”
ཁོང་གཉིས་ཀྱི་ཨ་ཕ་ལེན་དུ་ཡོང་སྐབས་ཁོང་གཉིས་ཕྱིར་འགྲོ་འདོད་མེད་ཅིང་། སྨོ་སྨོ་ལ་ཞུ་བ་བྱས་ཏེ། ཁོང་ཚོའི་མཉམ་དུ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་འགྲོ་ཞེས་བཤད་པ་རེད། སྨོ་སྨོས་གདོང་ལ་འཛུམ་ཞིག་ལངས་ནས་བཤད་དོན། ང་རང་ལོ་ལོན་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོང་ནས་འདུག་ཐུབ་གི་མ་རེད། ངས་ཁྱོད་གཉིས་རྗེས་མ་སླར་ཡང་གྲོང་གསེབ་འདིར་ཡོང་བར་སྒུག་ནས་འདུག་ཅེས་བཤད་པ་རེད།
Odongo and Apiyo both hugged her tightly and said goodbye.
ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་སྨོ་སྨོ་ལ་འཐམ་པ་དང་། ཁོང་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུས་རྗེས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ལོག་ཕྱིན་པ་རེད།
When Odongo and Apiyo went back to school they told their friends about life in the village. Some children felt that life in the city was good. Others felt that the village was better. But most of all, everyone agreed that Odongo and Apiyo had a wonderful grandmother!
ཁོང་གཉིས་ཕྱིར་སློབ་གྲྭར་འབྱོར་རྗེས་གྲོགས་པོ་རྣམས་ལ་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འཚོ་བའི་སྐོར་བཤད་ཅིང་། བྱིས་པ་འགའ་རེས་གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་འཚོ་བ་སྐྱིད་པོ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང་། བྱིས་པ་འགའ་རེས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡག་ཤོས་ཡིན་པར་འདོད་པ་རེད།ཡིན་ནའང་ཚང་མའི་སེམས་ལ། ཨོ་ཌོན་གྷོ་དང་ཨ་པི་ཡོ་གཉིས་སྨོ་སྨོ་ཡོད་སར་སོང་ནས་གུང་གསེང་ཧ་ཅང་སྐྱིད་པོ་ཞིག་བཏང་བ་ཤེས་ཡོད་པ་རེད།
རྩོམ་པ་པོ།: Violet Otieno
རི་མོ་མཁན།: Catherine Groenewald
ཀློག་པ་པོ།: Darshan Soni
སྐད་ཡིག: དབྱིན་སྐད།
རིམ་པ།: རིམ་པ་བཞི་པ།
ཁུངས།: ཡོང་ཁུངས། Holidays with grandmother ་ནི་ ཨཱ་ཕྲི་ཀའི་བྱིས་སྒྲུང་ ནས་ཡིན།
བྱིས་སྒྲུང་འདི་དག་ལ་ གསར་གཏོད་ཐུན་མོང་ལ་དབང་བ། ཁྱད་ཆོས། 4.0 རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོག་མཆན། ་གི་བདག་དབང་ཅན་ཡིན།